«رسانه مسئولیت اجتماعی»- سید رضا جمشیدی:مسئولیت اجتماعی در ایران مفهوم جدیدی است که در مدتی که وارد ادبیات شرکتی و بنگاه های اقتصادی ایران شده جنبه تأثیرگذاری داشته است.
هر چه از ورود مفهوم مسئولیت اجتماعی به ایران گذشته توجهات نسبت به این مفهوم بیشتر شده و نهادها و ارگان های مختلفی نسبت به این موضوع اهتمام داشته اند.
با این وجود مسئولیت اجتماعی هنوز در ایران در شرایطی قرار ندارد که بتوان عنوان کرد ایران یکی از کشورهای پیشرو در زمینه مسئولیت اجتماعی است.
نه تنها چنین ادعایی را نمی توان مطرح کرد و بلکه چالش هایی که در مسیر تحقق مسئولیت اجتماعی در ایران وجود دارد به اندازه ای جدی است که هنوز نمی توان چشم انداز دقیقی از موفقیت مسئولیت اجتماعی در ایران ترسیم کرد.
نکته مهم در این زمینه این است که برخی نهادها و وزارتخانه ها مانند وزارت نفت و وزارت کار،تعاون و رفاه اجتماعی اهتمام جدی نسبت به موضوع مسئولیت اجتماعی شرکتی داشته اند اما هنوز ارکان اصلی تصمیم گیری در کشور رویکرد مثبت و سازنده ای نسبت به مسئولیت اجتماعی در پیش نگرفته اند.
اگر قرار است مسئولیت اجتماعی چشم انداز روشنی در کشور داشته باشد باید به یک مفهوم قابل توجه در دولت،مجلس و سایر ارکان تصمیم گیری در کشور تبدیل شود که تاکنون چنین اتفاقی رخ نداده است.
شاید به همین دلیل که ارکان اصلی تصمیم گیری در کشور هنوز اقبال جدی به مسئولیت اجتماعی نشان نداده اند نمی توان تصویر روشنی در چشم اندز مسئولیت اجتماعی در کشور نشان داد. این در حالی است که کشورهایی که در زمینه مسئولیت اجتماعی موفقیت هایی به دست آورده اند از حمایت ارکان تصمیم گیری خود بهره برده اند.
در شرایط کنونی موضوع مسئولیت اجتماعی شرکتی در دولت وضعیت مبهمی دارد و دولت هیچ رویکرد مشخصی نسبت به این موضوع ندارد.از سوی دیگر استفاده از واژه مسئولیت اجتماعی شرکتی در بین مسئولان رده بالای کشور مرسوم نیست و از این مفهوم در برنامه ریزی هایی که صورت می گیرد استفاده نمی شود.
این وضعیت درباره مجلس شورای اسلامی نیز وجود دارد. جایی که به نظر می رسد مفهوم مسئولیت اجتماعی می تواند به یکی از موضوعات محوری برای تصمیم سازی و تصمیم گیری تبدیل شود. هنوز نمایندگان مجلس این موضوع را به صورت جدی در دستور کار خود قرار نداده اند. این در حالی است که مجلس می تواند با ارائه چارچوب ها و سیاست گذاری ها ریل گذاری مناسبی در این زمینه داشته باشد.
شاید مهم ترین نهادی که می تواند در زمینه ترویج مسئولیت اجتماعی و چشم اندازی که این مفهوم در ایران دارد نقش آفرینی کند صداوسیما است. صدا و سیما به عنوان یک رسانه فراگیر و در دسترس می تواند نقش موثری در این زمینه داشته باشد.
با این وجود صدا و سیما نسبت به موضوع مسئولیت اجتماعی شرکتی و توسعه پایدار هیچ برنامه مدون و کاربردی ندارد و این موضوع در اولویت های صدا وسیما قرار ندارد.
این وضعیت نشان می دهد که هنوز موضوع مسئولیت اجتماعی شرکتی به عنوان یک اولویت مهم برای نهادهای تصمیم گیر در کشور تبدیل نشده است. اگر این اتفاق رخ داده بود تاکنون مفهوم مسئولیت اجتماعی شرکتی همراه با دستآوردهای بیشتری بود.
در این میان نقش بخش خصوصی و به خصوص اتاق بازرگانی ایران پررنگ تر است. اتاق بازرگانی در سال های اخیر تلاش کرده حلقه واسط نهادها و وزارتخانه های مختلف در زمینه مسئولیت اجتماعی شرکتی باشد که در این زمینه رویکرد موفقی نیز داشته است.
این وضعیت درباره اتاق بازرگانی در استان های مختلف کشور نیز وجود دارد و به نظر می رسد یکی از نهادهایی که به صورت جدی موضوع مسئولیت اجتماعی شرکتی را در دستور کار خود قرار داده اتاق های بازرگانی در کشور هستند.
نکته دیگری که در این زمینه وجود دارد توجه شرکت ها و بنگاه های اقتصادی به موضوع مسئولیت اجتماعی در ایران است. این موضوع نیز با چند چالش مواجه بوده است.
نخست اینکه توجه شرکت های مختلف به موضوع مسئولیت اجتماعی شرکتی در وضعیت پر نوسانی قرار داشته است. این به معنای این است که برخی شرکت ها موضوع مسئولیت اجتماعی شرکتی را خیلی جدی گرفته اند و از سوی دیگر برخی اصلأ جدی نگرفته اند و در اولویت های خود قرار نداده اند.بقیه شرکت ها نیز در بین این دو وضعیت عمل کرده اند.
نکته دوم اینکه فعالیت هایی که شرکت ها و بنگاه های اقتصادی در زمینه مسئولیت اجتماعی شرکتی انجام می دهند هنوز با معنای واقعی مسئولیت اجتماعی شرکتی فاصله دارد و بیشتر شبیه امور خیریه و انسان دوستانه است.
بسیاری از شرکت هایی که در زمینه مسئولیت اجتماعی شرکتی فعالیت می کنند هنوز به صورت منظم و علمی گزارش ارائه نمی کنند. از سوی دیگر عدم توجه به توسعه پایدار در بسیاری از این گزارش ها مشهود است.
با این وجود اقداماتی که در زمینه مسئولیت اجتماعی شرکتی در کشور رخ داده می تواند نوید بخش آینده بهتری برای این مفهوم باشد هر چند که عبور از چالش های موجود کار ساده و راحتی نخواهد بود.
